بیان ژن های مسیر بیوسنتزی رزمارینیک اسید بادرشبو تحت تأثیر نانوذره

چکیده/ به منظور بررسی تأثیر اسپری نانوذره دی اکسید تیتانیوم (tio2) بر میزان بیان سه ژن ras1 ، pal2 وtat3 دخیل در مسیر بیوسنتزی رزمارینیک اسید در گیاه دارویی بادرشبو (dracocephalum moldavica l.)، این نانوذره در پنج غلظت مختلف (0، 10، 20، 30 و 50 پی پی ام) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار با شروع مرحله گلدهی برروی گیاهان بادرشبو توده ارومیه کشت شده در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، اسپری شد. 24 ساعت بعد از اعمال تیمارها، نمونه برگی از تیمارهای مختلف گرفته شد و در فریز 80- درجه سانتی گراد نگهداری شدند. در مرحله گلدهی کامل، اندام های هوایی گیاهان برداشت و به مدت یک هفته در سایه خشک شدند. برای شناسایی و تعیین درصد رزمارینیک اسید عصاره، از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآ یی بالا استفاده شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار sas مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف نانوذره در میزان تولید رزمارینیک اسید در سطح یک درصد از نظر آماری تفاوت معنی دار وجود دارد. میزان تولید رزمارینیک اسید در غلظت های کم نانوذره تا تیمار 30 پی پی ام افزایش داشت و به 16.78 میلی گرم در گرم عصاره رسید و در غلظت های بالاتر روند کاهشی داشت. جهت بررسی الگوی بیان ژن ها از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز در زمان واقعی استفاده شد. بیان نسبی ژن ras و pal دارای الگوی تقریبا مشابه هستند. هرچند میزان بیان ژن ras به مراتب بیشتر است. در تیمار 30 پی پی ام، بیان ژن ras بسیار بالا و چشمگیر بود. بیان ژن tat از الگوی خاص پیروی نمی کند و در تیمارهای مختلف این تحقیق بیان نسبی نداشته است. این تحقیق نشان داد که استفاده از این نانوذره تا غلظت 30 پی پی ام، باعث افزایش میزان رزمارینیک اسید و نیز افزایش بیان ژن های درگیر در مسیر بیوسنتزی این ترکیب به خصوص رزمارینیک اسید سنتتاز در گیاه بادرشبو، شد.